ZLD فرآیندی ارتقاء یافته از گروه فرآیندهای نمک زدایی حرارتی است که به طور گسترده در زمینهی نمکزدائی با ریکاوری ۱۰۰ درصد، تصفیه شیرآبه، تصفیه پسابهای اتمی و تصفیه پسابهای فوق سمی مورد استفاده قرار میگیرد و به طور سنتی شامل تغلیظ پساب شور و تبلور است که از تبخیر حرارتی برای تبدیل پساب شور به آب بسیار تمیز و جامد خشک آماده برای دفع در زمین یا برای بازیافت نمک استفاده میکند.
در ZLD تصفیه میانی مایع غلیظ براي اسـتفاده مجـدد صـورت میگیرد و برای اینکار از مراحـل مختلفـی مانند انعقـاد و ترسیب شیمیایی، جذب و تبخیر استفاده میشود. در این میان روشهای تبخیر و تبلور رایجترین روشها در فرآیندهای پساب صفر است، اما سایر فناوریها (FO, ED/EDR و MD) با ریکاوری بالا در ترکیبهای مختلف سبب کاهش هزینه و افزایش بهرهوری سیستمها میشوند. همچنین از ZLD برای بازیافت منابع ارزشمند موجود در فاضلاب که قابل فروش یا استفاده مجدد در فرآیندهای صنعتی باشد، استفاده میشود.
از جمله مواردی که برای بازیافت منابع ارزشمند از پساب استفاده میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تولید کود سولفات پتاسیم (K2SO4) از معدن نمک
تغلیظ سود سوزآور (NaOH) تا خلوص 50 و 99 درصد
بازیافت سولفات سدیم (NaSO4) خالص و قابل فروش از مراکز تولید باتری
بازیابی سدیم کلرید خالص (NaCl) از تصفیه فاضلاب معدن زغال سنگ با کاربرد نمک جاده
بازیافت لیتیوم (Li) در آب میدانهای نفتی ایالات متحده و آمریکای جنوبی
بازیافت گچ (CaSO4.2H2O) از فاضلاب آب معدنی و گاز دودکش
در نهایت مهمترین عواملی که طراحی ZLD را تعیین میکند عبارتند از:
آلایندههای موجود در پساب
حجم مواد حل شده در پساب
دبی پساب